Robert Grzegorz Dróżdż

Sąd Okręgowy w Kielcach
Ogłoszenie konkursu Monitor Polski 2018 poz. 377
Uchwała neoKRS Nr 185/2019 z dnia 2019-02-13

Postanowienie Prezydenta RP Nr 1130.39.2020 z dnia 2020-09-11
Ogłoszenie nominacji Monitor Polski 2020 poz. 1001
Wręczenie Nominacji Dnia 2020-10-06

wyrokiem z dnia 19 czerwca 2024 r. w sprawie III KK 22/23 Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Okręgowego z udziałem sędziego Roberta Dróżdża

z uzasadnienia:

"W odniesieniu do wymienionego wyżej sędziego Sądu Okręgowego w K. R. D. – który brał udział w składzie orzekającym tego Sądu w pierwszej instancji test – przeprowadzony w oparciu o założenia wynikające z powołanych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego oraz organów międzynarodowych, a zmierzający do wykazania, że pomimo otrzymania nominacji na wyższe stanowisko sędziowskie w dotkniętej wadą procedurze orzeczenie wydane z jego udziałem nie jest dotknięte brakiem bezstronności – wypadł negatywnie.
Przesądzające znaczenie miała w odniesieniu do tego sędziego jego postawa wobec destrukcyjnych dla polskiego wymiaru sprawiedliwości zmian dokonywanych od roku 2017 r. przez ówczesną władzę ustawodawczą i wykonawczą.
W odniesieniu do osób powołanych w tym trybie, a więc z udziałem organu niestanowiącego Krajowej Rady Sądownictwa w znaczeniu konstytucyjnym, na urzędy sędziów sądów powszechnych i wojskowych, jak już wcześniej wskazywano, konieczne jest dodatkowo dokonanie takiej oceny przez pryzmat okoliczności związanych z konkretnym sędzią.
Wynika z nich, że R. D., po odbyciu aplikacji pozaetatowej i zdaniu egzaminu sędziowskiego w maju 2001 r., został z dniem 1 lipca 2001 r. mianowany asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym w K.. Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Rejonowego w K. został powołany postanowieniem Prezydenta RP nr […] z dnia 17 sierpnia 2004 r. Z dniem 5 września 2008 r. Prezes Sądu Okręgowego w K. powierzył mu pełnienie czynności Przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w K.. Następnie powierzono mu pełnienie tej funkcji na okres 3 lat, tj. od 28 marca 2017 r. do 27 marca 2020 r.
W dniu 29 styczniu 2018 r. sędzia Sądu Rejonowego w K. R. D. został mianowany przez Ministra Sprawiedliwości wiceprezesem Sądu Okręgowego w K.. Prezesem tego Sądu - po odwołaniu dotychczasowego prezesa W. M. i jego zastępców A. B. i M. B. - został wówczas R. S.. Niemal jednocześnie (zaledwie dwa dni później) sędzia R. D. został delegowany przez Ministra Sprawiedliwości do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie Okręgowym w K. na czas pełnienia funkcji wiceprezesa tego Sądu. Od razu wskazać trzeba, że orzekanie sędziego R. D. w Sądzie Okręgowym w K. na podstawie nieprawidłowej delegacji (na czas sprawowanie funkcji wiceprezesa Sądu Okręgowego) stanowiło podstawę uchylania przez sąd odwoławczy i przez Sąd Najwyższy wydanych wyroków.
Po upływie ok. 6 miesięcy od powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Okręgowego w K. Prezes tego Sądu R. S. powierzył mu funkcję Przewodniczącego Wydziału Karnego Sądu Okręgowego.
W 2018 r. sędzia R. D. zgłosił swoją kandydaturę w ogłoszonym w Monitorze Polskim z 2018 r., poz. 377, konkursie na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w K.. Krajowa Rada Sądownictwa, uchwałą nr [...] z dnia 13 lutego 2019 r., przedstawiła Prezydentowi RP wniosek o powołanie na urząd sędziego Sądu Okręgowego w K. 9 kandydatów, w tym sędziego R. D.. Jednocześnie postanowiła nie przedstawiać 20 innych kandydatów, biorących udział w tym konkursie. Z danych zawartych w powołanej wyżej uchwale wynika, że Kolegium Sądu Apelacyjnego w Krakowie na posiedzeniu w dniu 4 października 2018 r. pozytywnie zaopiniowało wszystkich kandydatów biorących udział w procedurze konkursowej. Natomiast na posiedzeniu Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Krakowskiej w dniu 22 października 2018 r. sędziego R. D. poparło zaledwie 13 osób; 64 osoby były przeciwne jego kandydaturze. Wśród osób nieprzedstawionych Prezydentowi RP przez KRS znaleźli się sędziowie, którzy uzyskali zdecydowanie wyższe poparcie tego Zgromadzenia. I tak, np. sędzia J. K. 68 głosów „za” i 8 głosów „przeciw”, sędzia G. I. 66 głosów „za” 11 „przeciw”, sędzia A. W. 63 głosów „za” 12 głosów „przeciw”. (k. 337v-338 akt SN). Odnosząc się do tych wyników, Krajowa Rada Sądownictwa stwierdziła, że „nie były one kryterium decydującym przy wyborze najlepszych kandydatów, wobec ich dorobku zawodowego i zdobytych kwalifikacji po złożeniu egzaminów zawodowych”, oraz że (…) odnośnie do m.in. R. D. „nie są one w pełni miarodajne, zważywszy na legitymowanie się przez te osoby ocenami kwalifikacyjnymi, potwierdzającymi ich rzetelną, wieloletnią praktykę zawodową oraz umiejętności predestynujące do pełnienia urzędu sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w K.” (k. 338 akt SN), co oczywiście nie wytrzymuje krytyki.
Nie sposób więc nie zgodzić się ze stanowiskiem skarżących, że sędzia R. D. został awansowany do sądu wyższego rzędu nie tylko w wadliwej procedurze, ale też pomimo jednoznacznie negatywnej opinii Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Krakowskiej, czyli przy zdecydowanym sprzeciwie środowiska sędziowskiego.
Wynikający z przedstawionych wyżej okoliczności przebieg kariery zawodowej sędziego R. D., zdaniem Sądu Najwyższego, jednoznacznie wskazuje, że znalazł się on od 2018 r. w gronie tych sędziów, których ówczesna władza, zwłaszcza wykonawcza, obdarzała zaufaniem większym niż innych, którzy legitymowali się podobnymi osiągnięciami zawodowymi i stażem orzeczniczym. O ile do tego czasu kariera zawodowa tego sędziego przebiegała standardowo, to w styczniu 2018 r. nastąpiło jej gwałtowne, nieuzasadnione względami merytorycznymi czy też jego doświadczeniem zawodowym, przyspieszenie. Wielce wymownym w tym kontekście jest zwłaszcza fakt powołania sędziego sądu rejonowego przez ówczesnego wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka na stanowisko wiceprezesa Sądu Okręgowego w Kielcach (po odwołaniu faksem dotychczasowego kierownictwa tego Sądu) i niemal od razu delegowanie go do orzekania w tym Sądzie z obciążeniem 25%. Nasuwa to przypuszczenie, że przesądziły o tym czynniki pozamerytoryczne, związane z jego poparciem dla obozu aprobującego politykę ówczesnego resortu sprawiedliwości. O widocznych związkach tego sędziego z władzą wykonawczą świadczy powoływanie go w 2019 i 2020 roku do komisji egzaminacyjnych (adwokackich i radcowskich) jako przedstawiciela Ministra Sprawiedliwości, jak również powołanie w dniu 27 marca 2023 r. na stanowisko Komisarza Wyborczego Kielce II w okresie od 4 kwietnia 2023 r. do 4 kwietnia 2028 r., co odbywa się z rekomendacji Ministra Spraw Wewnętrznych.
Ponadto, co wymaga szczególnego podkreślenia, sędzia R. D. wspierał kandydatury do niekonstytucyjnego organu jakim jest od 2018 r. Krajowa Rada Sądownictwa. W 2021 r. w wyborach uzupełniających oraz w 2022 r. podpisał listy poparcia dla kandydatury do KRS sędziego Ł. P., a więc osoby co do której zostały wysunięte poważne zastrzeżenia w związku z jego udziałem w tzw. aferze hejterskiej (lista nr 19, zob. też M. J.: „Lista wstydu” P.. Kto chce byłego zastępcę […] w neo- KRS? [Pełna lista 108 sędziów] https://[...]).
Nie ulega wątpliwości, że wskazane zaszłości świadczą o pełnym poparciu przez sędziego R. D. dla przeprowadzanych od 2017 r. niekonstytucyjnych zmian w ustroju sądów powszechnych, których jedynym celem było ograniczenie niezależności tych sądów i ich pełne podporządkowanie innym władzom, w tym w szczególności władzy wykonawczej reprezentowanej przez ówczesnego Ministra Sprawiedliwości pełniącego jednocześnie funkcję Prokuratora Generalnego.
Postawa sędziego R. D. wobec przeprowadzonych w Polsce „reform wymiaru sprawiedliwości”, które spowodowały wydanie przez trybunały europejskie szeregu orzeczeń wskazujących na naruszenie europejskich standardów niezależności sądownictwa uzasadnia też konkluzję o akceptowaniu przez niego wielu przejawów nadużywania przez ówczesnego Ministra Sprawiedliwości środków dyscyplinowania sędziów w celu zniechęcenia ich do uwzględniania w orzecznictwie standardów wyznaczonych przez te trybunały (tak, Sąd Najwyższy w powołanym wyroku w sprawie II KK 74/22).
Wszystko to, a więc przystąpienie do wadliwej procedury awansowej w powiązaniu z przyjęciem funkcji wiceprezesa Sądu Okręgowego w K. oraz poparciem kandydatur do niekonstytucyjnego organu, nie pozostawia wątpliwości, że z uwagi na powyższe uwarunkowania związane z osobą sędziego R. D. w niniejszej sprawie Sąd I instancji nie zapewniał prawa do sądu niezawisłego i niezależnego, ustanowionego ustawą w znaczeniu konstytucyjnym i konwencyjnym, bowiem w ocenie niezależnego i obiektywnego obserwatora powstać musi uzasadnione wskazanymi wyżej okolicznościami przekonanie, że sędzia, który otrzymał awans w takich warunkach, będzie w swojej ocenie ponadprzeciętną miarą związany z władzą wykonawczą, a więc w stopniu, który przesądza o braku jego bezstronności.
W związku z tym zaistniała konieczność naprawienia nieprawidłowości związanych z postępowaniem nominacyjnym sędziego R. D. na szczeblu krajowym, a mógł tego dokonać wyłącznie Sąd Najwyższy w ramach postępowania kasacyjnego. Tylko uchylenie wydanego z udziałem tego sędziego wyroku Sądu Okręgowego, następnie w zasadniczej części utrzymanego w mocy przez Sąd Apelacyjny w Krakowie, uchroni również Państwo Polskie przed konsekwencjami, w tym finansowymi, które może ponieść w wypadku wniesienia w niniejszej sprawie skargi do ETPCz z zarzutem naruszenia prawa do rzetelnego procesu, a więc rozpoznania sprawy przez sąd niespełniający standardu sądu niezawisłego i bezstronnego „ustanowiony ustawą” (art. 6 ust. 1 EKPC).
Uwzględniając całokształt przeprowadzonych powyżej rozważań, należało - podzielając podniesione w obu kasacjach zarzuty bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. w postaci nienależytej obsady Sądu Okręgowego w Kielcach - uchylić zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu pierwszej instancji i przekazać sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania."